Fotokeratiti: Shkaqet, Simptomat dhe Trajtimi
Fotokeratiti, i referuar shpesh si “djegia nga dielli i syrit”, është një gjendje e dhimbshme e syrit e shkaktuar nga ekspozimi i tepërt ndaj rrezatimit ultravjollcë (UV). Kjo gjendje mund të jetë edhe e pakëndshme dhe dobësuese, por me kuptimin e duhur dhe masat parandaluese, mund të shmanget dhe trajtohet lehtësisht. Në këtë artikull, ne do të shqyrtojmë se çfarë është fotokeratiti, shkaqet, simptomat dhe trajtimet e disponueshme.
Çfarë është fotokeratiti?
Fotokeratiti është një gjendje akute e syrit e karakterizuar nga inflamacioni i kornesë, sipërfaqja e përparme e pastër e syrit, si rezultat i ekspozimit ndaj rrezatimit të tepërt UV. Mund të krahasohet me djegien nga dielli në lëkurë, por prek indet e ndjeshme të syrit. Kjo gjendje lidhet më së shpeshti me ekspozimin ndaj dritës së diellit, veçanërisht gjatë aktiviteteve të tilla si skijimi, snowboarding, banja dielli ose kalimi i orëve të gjata në lartësi të mëdha.
Shkaqet e fotokeratitit
- Rrezet e diellit: Ekspozimi i zgjatur ndaj rrezeve të diellit, veçanërisht në mjedise me rrezatim të lartë UV, mund të çojë në fotokeratit. Kjo përfshin kalimin e kohës në plazh, skijimin në zonat me dëborë ose përfshirjen në sporte në natyrë pa syze mbrojtëse.
- Burimet artificiale të UV-së: Salduesit, fryrësit e xhamit dhe individët që punojnë me llamba UV me intensitet të lartë ose shtretër për rrezitje pa mbrojtjen e duhur të syve janë në rrezik të zhvillimit të fotokeratitit.
- Drita e diellit e reflektuar: Sipërfaqet si uji, rëra ose bora mund të pasqyrojnë rrezatimin UV, duke intensifikuar ekspozimin dhe duke rritur rrezikun e fotokeratitit.
- Lartësitë e larta: Njerëzit në lartësi të mëdha janë më të ndjeshëm ndaj rrezatimit UV për shkak të atmosferës më të hollë që ofron më pak mbrojtje nga rrezet e diellit.
Simptomat e fotokeratitit
Simptomat e fotokeratitit zakonisht shfaqen brenda 6-12 orëve pas ekspozimit ndaj ultravjollcës dhe mund të vazhdojnë deri në 48 orë. Simptomat e zakonshme përfshijnë:
- Ndjesi e dhimbshme, zhavorri në sy.
- Skuqje dhe inflamacion i syve.
- Kërcim i tepërt.
- Pamje e paqartë.
- Ndjeshmëria ndaj dritës (fotofobia).
- Halos rreth dritave.
- Qepallat e fryra.
- Dhimbje koke.
Trajtimi për fotokeratitin
Ndërsa fotokeratiti është i pakëndshëm, zakonisht nuk është një gjendje afatgjatë ose e rëndë. Mënyra më e mirë e veprimit është të kërkoni trajtim të menjëhershëm për të lehtësuar shqetësimin dhe për të nxitur shërimin. Opsionet e trajtimit përfshijnë:
- Lotët artificialë: Pikat lubrifikuese të syve mund të ndihmojnë në lehtësimin e thatësisë dhe shqetësimit.
- Kompresat e ftohta: Vendosja e një komprese të ftohtë mbi qepallat e mbyllura mund të zvogëlojë inflamacionin dhe të lehtësojë dhimbjen.
- Medikamentet kundër dhimbjeve: qetësuesit e dhimbjeve pa recetë si ibuprofeni ose acetaminofeni mund të ofrojnë lehtësim nga dhimbja dhe shqetësimi.
- Medikamente me recetë: Në raste të rënda, mjeku juaj i syrit mund të përshkruajë medikamente për të reduktuar inflamacionin dhe për të kontrolluar dhimbjen.
- Shmangni ekspozimin UV: Mbroni sytë tuaj nga ekspozimi i mëtejshëm UV duke mbajtur syze dielli me mbrojtje 100% UV.
- Pushoni: Jepini syve tuaj kohë për t’u shëruar duke pushuar dhe duke shmangur dritat e ndritshme.
Parandalimi është kyç
Parandalimi i fotokeratitit është thelbësor për ruajtjen e shëndetit të syve. Për të shmangur këtë gjendje të dhimbshme, ndiqni këto udhëzime:
- Vishni syze dielli me mbrojtje UV: Investoni në syze dielli që bllokojnë 100% të rrezeve UVA dhe UVB.
- Përdorni syze ose helmeta: Kur angazhoheni në aktivitete që mund t’i ekspozojnë sytë tuaj ndaj rrezatimit UV, mbani mbrojtjen e duhur të syve, të tilla si syze ose helmeta me vizore.
- Kufizoni ekspozimin në diell: Kini kujdes që të kaloni periudha të gjata në rrezet e diellit të ndritshme, veçanërisht në lartësi të mëdha ose afër sipërfaqeve reflektuese.
- Kërkoni hije: Kurdoherë që është e mundur, qëndroni në hije gjatë orëve të pikut të dritës së diellit.
- Ekzaminimet e rregullta të syve: Vizitoni rregullisht mjekun tuaj të syrit për kontrolle për të siguruar shëndetin e syve tuaj.